İNVİTRO FERTİLİZASYON
(IVF-TÜP BEBEK)
İn vitro fertilizasyon (IVF), kadının yumurtalarının (oositler) sperm tarafından bir petri kabında döllenmesidir. Ankara tüp bebek tedavisinde daha sonra, bir veya birden fazla döllenmiş yumurta (embriyo), kadının uterusuna transfer edilmektedir.
İN VİTRO FERTİLİZAYON ANKARA TÜP BEBEK TEDAVİSİ KİMLERE TAVSİYE EDİLMELİDİR?
IVF genellikle bu şartları sağlayan çiftlere tavsiye edilir:
- Fallop tüplerinin yokluğu veya tıkanıklığı
- Şiddetli erkek faktörü ( sperm miktarı veya sperm hareketinin düşüklüğü, veya spermlerin testislerden cerrahi olarak alınmasının gerekmesi)
- İlerlemiş üreme yaşı, hamile kalma zamanın kritikleştiği ve diğer tedavilerden hamile kalma olasılığının düşük olması
- İnfertilitenin diğer tüm sebepleri, ( ör: endometriyozis, ovulasyon hastalıkları, açıklanamayan infertilite)
- Genetik olarak aktarılmış bir hastalığın çocuğa geçmesini istememek – Bu durumda IVF, genetik preimplantasyon tanısıyla birleştirilir ve hastalığı taşımayan embryo uterusa transfer edilir.
- Azalmış over yanıtı
Ankara tüp bebek tedavisi denilince akla gelen ilk isimlerden olan Prof. Dr. Seyit Temel Ceyhan, tüp bebek tedavisi hakkında tüm sorularınıza yanıt vermektedir.
IVF, çiftlerin hamile kalmasına yüksek oranda yardım etmektedir, fakat fertilizasyon ilaçları, invaziv prosedürler potensiyel bazı riskler taşımaktadır, bunların yanı sıra çoğul gebelik (ikiz veya üçüz) ortaya çıkabilir. Erken doğum gibi gebelik komplikasyonları artmıştır. IVF’den sonra ektopik gebelikler ortaya çıkabilir, bunlara rağmen risk diğer fertilite tedavilerinden daha düşüktür.
IN VITRO FERTİLİZASYON PROSEDÜRÜ
IVF prosedürü yaklaşık iki haftada sonuçlanmakta ve birkaç basamaktan oluşmaktadır:
- Çiftler IVF’nin basamakları hakkında bilgilendirilir, yararları ve riskleri, evde enjeksiyon yapmaları için teknikler anlatılır
- Yumurtalıkların yumurta üretmek için uyarılır
- Yumurtalıklardan yumurtaların toplanır ve semen örneği elde edilir
- Yumurtanın spermle döllenir ve embriyolar laboratuvar ortamında büyütülür
- Embriyo uterusa transfer edilir
Ankara Tüp Bebek Tedavisi Yaptırırken;
Hamileliğin ortaya çıkması için birden fazla IVF yapılması sıklıkla gerekmektedir. Ne yazık ki, bazı kadınlar birden fazla IVF girişimine rağmen hamile kalamamaktadır.
Yumurtalıların uyarılması (stimulasyon) – Ankara tüp bebek tedavisi daha sonra IVF işleminin ilk basamağı olan, yumurtalıklardaki yumurta (folikül) sayısının arttırılması ve ovulasyon zamanının kontrol edilmesi için fertilite ilaçlarının kullanılmasını kapsamaktadır. Stimülasyon, kadının tanısı ve hekimin tercihine bağlıdır. IVF’i yumurtalık stimülasyonu yapmadan da gerçekleştirmek mümkündür. Bu “ doğal siklus IVF” veya “unstimüle IVF” olarak adlandırılır. Ankara tüp bebek tedavisinde çoğunlukla en çok tercih edilen IVF siklus tipi, yumurtalıkların stimüle edildiği tiptir.
Ovaryan stimulasyon aşağıda tarif edilmiştir, fakat doktorun tavsiyesi üzerine değişiklikler gösterebilir.
- Kadın kendisine, ovulasyonu stimüle edecek ve erken ovulasyona neden olabilecek hormonların salınmasından koruyacak ilaçlar enjekte etmeye başlar. Bu enjeksiyon birçok vakada derinin altına yapılır ve acısızdır.
- Menstural kanamanın ilk günü, siklusun da ilk günüdür. Tedavi siklusun 2. veya 3. günü ultrason yapılarak başlamaktadır.
- Gonadotrobinler (yumurtalığı uyaran ilaçlar) günde bir kere genellikle akşamları veya bölünmüş dozlarda enjekte edilir. Deri altı enjeksiyonu, kas içine enjeksiyondan daha çok kullanılmaktadır.
- Enjeksiyondan 6 gün sonra, follikül gelişimini ölçmek için ultrason yapılmaktadır. Bu testlerin sonuçlarına bağlı olarak, yapılan gonadotropin düzeyi arttırılabilir veya azaltılabilir. Gerekli görüldüğü taktirde kan testi ve ultrason, bir siklus içinde birkaç kez tekrarlanabilir.
- Gonadotropinlere ilave olarak erken yumurtlamayı önlemek için, GnRH agonisti (ticari ismi:Lucrin günlük enjeksiyon, gonapeptyl) veya GnRH antagonisti (ticari ismi: Orgalutran, Cetrotide kullanılır.
- Bu stimülasyonun amacı, yaklaşık boyutu 17 mm olan en az 3 folikül elde etmektir. Gelişen folikül sayısı ovaryuma bağlıdır; bazı vakalarda, 20’den fazla gelişebilir. Kan testi ve ultrason sonucu foliküllerin hazır olduğunu gösterdiğinde, ovulasyonu başlatmak için hCG enjeksiyonu vey GnRH agonisti yapılmaktadır. hCG genellikle deri altına, akşam vakti özel bir zamanda enjekte edilmelidir. Bu foliküle, yumurta alımı için yaklaşık olarak 36 saatlik bir zaman hazırlamaktadır.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNİN YAN ETKİLERİ
Tüp bebek tedavisinde, gonadotropin enjeksiyonu, doğrudan yan etkiler oluşturmaz. Ancak, yumurtalıklar tedavi sırasında büyümesi; karın şişmesi ve rahatsızlığa hatta şiddetli durumlarda mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
Ovaryan hiperstimülasyon sendromu (OHSS), ovarin büyümesi ve karın şişmesi ile ortaya çıkan durumdur. Kadında şiddetli karın ağrısı, eğer tedavi edilmezse; bacaklarda, akciğerlerde kan pıhtısı ve kanda sıvı düzensizliğiyle ortaya çıkabilir. OHSS’nin hafif formları, IVF uygulamasında overi uyarılmış kadınların %2-6’sında görülür. OHSS’nin şiddetli vakalarıysa, 20 yumurtadan fazla alımıyla ilişkili olarak vakaların yaklaşık olarak %1’inde ortaya çıkar.
OHSS riski; kan östrojen seviyesi çok yüksek olduğunda veya ultrasonda çok fazla folikül görüldüğünde, IVF siklusu iptal edilerek azaltılabilir. IVF siklusu, hCG verilmeden önce veya oosit alınmadan önce de iptal edilebilir. Ovulasyonu başlatmak için hCG yerine bir GnRH agonisti verilmesi, OHSS riskini düşürebilir ve bu da bazı kadınlara önerilebilir. Eğer siklus, oositler alındıktan sonra iptal edilirse, oosit döllenir ve sonraki siklusta kullanılmak üzere dondurulur.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE YUMURTA ALIMI
Ankara tüp bebek tedavisinde, hCG enjekte ettikten yaklaşık olarak 32-36 saat sonra, yumurtaları almak için bir prosedür uygulanır. Vajinal yoldan uygulanan ultrason probu ve eşlik eden bir iğneyle her folikül aspire edilerek yumurtalar toplanır.
Prosedür, gelişen folikül sayısına bağlı olarak yaklaşık olarak 15-30 dakika kadar sürer. Bu işlem genellikle kadında sedasyon sağlandıktan sonra gerçekleştirilir.
Oosit alımının, ciddi komplikasyonları sık değildir; fakat pelvik kramp, hafif kanama ve vajinal enfeksiyon gibi yan etkiler sıklıkla ortaya çıkabilir. Eğer bu problemler devamlı veya şiddetli olursa, olabildiğince kısa sürede hekime başvurulmalıdır. Karın şişmesi ve rahatsızlık, ovaryan hiperstimülasyon sendromunun (OHSS) erken belirtileri olabilir.
Yumurtanın alımından sonra, hasta birkaç saat monitörize edilmeli ve ardından evine gönderilmelidir. Aneztezinin etkilerine bağlı olarak, hasta yaklaşık 24 saat boyunca araç kullanmamalı ve çalışmamalıdır.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE FERTİLİZASYON
Tüp bebek tedavisinde, yumurtanın alınmasından sonra, yumurtalar ve sperm bir laboratuvar kabında birleştirilirler ve böylece fertilizasyon sağlanır. Genellikle, oositlerin %50’nı fertilize olur.
İnfertilitede şiddetli erkek faktörü olan vakalarda; fertilizasyon, intrasitoplazmik sperm enjeksiyonuyla (ICSI) elde edilir. ICSI, sperm miktarına bakılmaksızın, infertilitede şiddetli erkek faktörü olanlar için bir seçenektir. Sadece matür oositlere enjeksiyon yapılabilir. ICSI ile fertilizasyon oranları %70-80 arasında değişir.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE EMBRYO TRANSFERİ
Alımdan yaklaşık olarak 3-5 gün sonra; bir veya birden fazla yumurta, ince ve esnek bir kateter serviksten geçerek kadının uterusuna yerleştirilir. Bu prosedür için genellikle anesteziye ihtiyaç duyulmaz.
Transfer prosedürüne müteakip, kadın birkaç saatliğine evde dinlenmeye teşvik edilir. Fakat yapılan çalışmalar evde dinlenmeyle, hamile kalma arasında bir ilişki tespit edememiştir; fakat birçok kadın günlük aktivitelerine aniden başlamayı tercih etmemektedir.
Klinisyenlerin çoğu, embriyonun uterusa implantasyon şansını arttırmak için progesteron ilacını reçete eder. Bu tedaviye, yumurta alım gününde veya transfer gününde başlanır. Progesteronu vermek için birkaç yol vardır, en sık kullanılan yönetem vajinal jel veya fitildir, intramusküler enjeksiyon da kullanılır.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE KAÇ EMBRYO TRANSFER EDİLİR?
Transfer edilecek embriyo sayısı kadın veya çiftin tercihine bağlıdır; daha önceki hamilelik ve düşük tarihi, kadının yaşı ve embriyoların kalitesine de bağlıdır. Genç kadınlar (35 yaş altı), ilk iki IVF siklusunda 1 , sonraki sikluslarında veya yaşı 35 in üstünde ise 2 embriyo transfer edilebilir.
Kullanılmayan embriyoların saklanması – Transfer edilmemiş yumurtalar dondurularak saklanabilir (kriyoprezervasyon”embriyo dondurma” olarak adlandırılır).
Embriyolar, süresiz bir zaman periyodu için kriyoprezerve edilebilir.
TÜP BEBEK TEDAVİSİ İN VİTRO FERTİLİZASYONDAN SONRA YAPILAN HAMİLELİK TESTLERİ
Kan testi – Embriyo testinden yaklaşık 12 gün sonra, hamileliğin işareti olan hormona yani hCG’ye kanda veya idrarda bakılabilir. Hamilelikte idrar testi, erken hamileliği yakalamada, kan testi kadar duyarlı değildir.
Ultrason – Eğer hCG düzeyleri beklendiği gibi artarsa, transferden 3-4 hafta sonra pelvik ultrason yapılabilir. Bu zamanda, uterusun içinde gestasyonel kese genellikle görülebilir. Gestasyonel kese, içinde embriyoyu bulunduran sıvı dolu kesedir.
Hamileliğin 5-6. Haftasında (transferden 4-5 hafta sonra), yolk kesesi genellikle görülebilir. Yolk kesesi, gelişimin erken dönemlerinde embriyoya besin sağlar. Kalp atışı, hamileliğin 6-6,5. haftalarında (transferden sonra 4-4,5. Haftalar) görülebilir.
TÜP BEBEK TEDAVİSİ SONRASI HAMİLELİK BAKIMI
Tüp bebek tedavisi sonrası hamilelik sonrasının çoğunda; prenatal bakım, hamileliğin 6-10. Haftaları arasında başlar. Bu zamanda, kadın düzenli bir şekilde kadın doğum hekimini görmeye başlamalıdır. Bu ziyaretler, kadının ve çocuğun sağlığının görüntülenmesini ve soruların cevaplanmasını sağlar.
ÜREME SAĞLIĞI KONUSUNDA DETAYLI BİLGİLER
Gebelik Takibi ve Doğum Konusu Hakkında Detaylı Bilgi İçin Burayı Tıklayınız
Jinekoloji Konusu Hakkında Detaylı Bilgi İçin Burayı Tıklayınız
Kısırlık Tedavisi Konusu Hakkında Detaylı Bilgi İçin Burayı Tıklayınız
Endometriozis Konusu Hakkında Detaylı Bilgi İçin Burayı Tıklayınız
Laparoskopik Cerrahi Konusu Hakkında Detaylı Bilgi İçin Burayı Tıklayınız
Adölesan Problemler Konusu Hakkında Detaylı Bilgi İçin Burayı Tıklayınız
Prof.Dr. Seyit Temel Ceyhan
Sağlıklı Günler Dileriz.
